Ssst... (Vaktijdschrift 1)

Als psychologisch consulent zijnde, werd er in mijn opleiding enorm gehamerd op stiltes laten. Stiltes doen vaak evenveel als woorden dat kunnen. Ze zijn cruciaal om zaken te laten binnenkomen, om mensen aan het denken te zetten. We zijn altijd zo fel bezig met het talige, met datgene wat we gaan zeggen. Maar zoals het artikel duidt, mag er ook wel wat meer aandacht zijn voor de boodschap die stilte biedt aan de woorden eromheen.

Ik vond dit dan ook een zeer interessant artikel omdat het me meer inzichten heeft gebracht over hoe ik deze methodiek kan inzetten tijdens mijn lessen. Ik had er nooit bij stilgestaan dat stiltes in de les even interessant kunnen zijn als tijdens een coaching gesprek. Een stilte in de les kan zowel dienen als middel om de klas stil te krijgen. Denk maar aan het zeer klassieke maar effectieve ‘zwijgen en kijken’ in de hoop dat de leerlingen dit opmerken en het zelf stil maken. Dat is meteen al een klasvoorbeeld waarin een stilte evenveel zegt als woorden.

Wat me echter het meest bijblijft, is het effect dat een stilte kan hebben op de ontvanger/gesprekspartner. Onder andere de kracht die stilte kan geven aan een boodschap, zoals bij een belangrijke boodschap om nieuwsgierigheid op te wekken. Of om de leerstof die wij dagelijks proberen over te brengen op onze leerlingen beter te laten doordringen. Hiervoor moeten we het lestempo af en toe misschien eens wat trager laten verlopen zodat er ruimte is voor reflectie, denkmarge en vooral het zelf nadenken liever dan zaken aannemen. Ik merk dat ik vaak te snel ga en de antwoorden al meer voorschotel in plaats van die ‘pijnlijke’ stiltes te laten na het stellen van een vraag. Op deze manier gaat de kennis veel minder blijven plakken. Het ‘IKEA-effect’ zoals ze het in de tekst noemen, iets wat je zelf samenstelt, heeft meer waarde dan iets wat je voorgeschoteld krijgt. Dit is een gouden regel die ik doorheen mijn carrière in het achterhoofd ga houden.

Ik hoop jullie met weinig woorden geïnspireerd te hebben over de waarde van de stilte, want ik ga hier niet meer woorden aan vuilmaken. Laat na het lezen zeker een stilte, wie weet wat voor inzichten volgen er nog.

Bron artikel:

Leufkens, S. (z.d.). Beter spreken door meer te zwijgen. Onze Taal. https://onzetaal.nl/tijdschrift/06-2023/artikel/beter-spreken-door-meer-te-zwijgen